حجم مبنا در بورس و محاسبه آن

حجم مبنا حداقل تعداد سهمی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنه نوسان کامل رشد کند یا کاهش یابد. طبق قانون، همانطور که عنوان شد حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰٫۰۰۰۴ (چهار ده هزارم) تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا با توجه به سرمایه شرکت ها می تواند حتی ۱۲۰میلیارد ريال و حداقل آن ۵۰ میلیارد ریال باشد که تعداد آن براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

حداقل ارزش مبنای قابل اعمال معادل ۵۰ میلیارد ریال است.
حداکثر ارزش مبنای قابل اعمال برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال معادل ۱۰۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد و بالاتر معادل ۱۲۰ میلیارد ریال است.
البته حجم مبنا در بازار پایه فرابورس با تابلو زرد ۲۰ میلیارد ریال، برای نارنجی ۱۰ میلیارد ریال و برای قرمز ۵ میلیارد ریال است.

سهام شناور آزاد چیست؟

سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد.
شناوری کم معمولاً مانعی برای تجارت فعال است. این عدم فعال بودن تجاری، ورود و خروج از سهام‌هایی با شناوری کم را دشوار می‌کند.

میزان سهام شناور یک شرکت ممکن است با گذشت زمان افزایش یا کاهش پیدا کند. این امر به این دلیل رخ می‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند برای جذب سرمایه بیشتر سهام بیشتری بفروشند یا ممکن است سهام راهبردی و سهام غیر قابل معامله در دسترس قرار گیرند. در طرف مقابل، خرید سهام توسط شرکت باعث کاهش تعداد سهام منتشره می‌شود و در نتیجه، درصد سهام شناور نسبت به سهام منتشره کاهش می‌یابد.

تجزیه سهام (Stock Split) باعث افزایش سهام شناور خواهد شد. یک تجزیه معکوس نیز باعث کاهش شناوری سهم می‌شود. منظور از تجزیه سهام، تقسیم سرمایه یک شرکت سهامی عام، به تعداد بیشتری از سهم‌های عادی است.

چرا سهام شناور مهم است؟

شناوری سهام یک شرکت پارامتر مهمی برای سرمایه‌گذاران است، زیرا مشخص می‌کند که چه تعداد از سهام برای معامله توسط عموم سرمایه‌گذاران در دسترس است. شرکت‌ها مسئولیتی در قبال نحوه داد و ستد سهام شناور توسط مردم ندارند و این موضوع به عملکرد بازار ثانویه بر می‌گردد. بنابراین، خرید سهام، فروش آن یا حتی استقراض آن توسط سرمایه‌گذاران، بر شناوری سهم تأثیر نمی‌گذارد، زیرا این موارد تغییر تعداد سهام موجود برای معامله را نشان نمی‌دهد و صرفاً نمایانگر بازتوزیع آن است. به همین ترتیب، اختیار معامله یک سهم، تأثیری در شناوری آن نخواهد داشت
یکی از مواردی که شرکت‌های کوچک با سهام شناور کم با آن مواجه هستند، این است که افراد با سرمایه کم می‌توانند روند سهم را تغییر دهند و سهامداران خرد را دچار اشتباه کنند. این کار دست سفته‌بازان را برای سودجویی باز می‌کند. اما در مقابل، قیمت سهام شرکت‌هایی با شناوری بالا را نمی‌توان به سادگی تغییر داد و دچار نوسان کرد.

نکته دیگر این است که تغییر قیمت سهام با شناوری کم ساده‌تر است. زیرا چنین سهامی که تعداد سهم کمتری دارد، عرضه‌اش هم کمتر است و با سرمایه کم می‌توان برای آن صف خرید ایجاد کرد.